اختلا‌ل‌، اعوجاج، ارتباط

آریا تابندهپور
۲۹ تیر  —  ۱۷ مرداد، ۱۳۹۷
-1 × Underground

تکنولوژی تجسد فرهنگی دارد و شیوه‌ی درک و نحوه‌ی استفاده از آن را معین می‌کند؛ آن‌گونه که تکنولوژی در فرهنگ ما تعریف می‌شود، در فرهنگ دیگر نه. همواره خطا و ازکارافتادگی بخشی لاینفک از برداشت ما از تکنولوژی‌ است. بخش مُضل و مخرب تکنولوژی شکست و کنترل‌ناپذیریِ آن است‫. در هنر، این بخش مخرب اما  نه محصول محدودیت، که نتیجه‌ی لذت‌بخشیِ امر غیر عادی توصیف می‌شود. هنرِ تکنولوژی‌محور حاصل امر «پردازش» و نیز «شکست پردازش» است. «شکست» ارزیابی مجدد است و این ارزیابی منتج به گسترش هنر می‌شود.

آریا تابندهپور در مجموعه‌ی اخیر خود «اختلال، اعوجاج، ارتباط» آن لایه‌های زیرین عکس و بخش کنترل‌ناپذیر تکنولوژی را به روی صفحه‌ی بازی می‌آورد‫. آن بخشِ شکست‌خورده (اختلال)؛ آن بخش نادیدنی و ازکارافتاده‫ (اعوجاج) و آن آینده‌ی تکنولوژی (ارتباط). آن بخش همان ناشناس “Unknown” است‫. آنگاه که تکنولوژی ناتوان در بازخوانی مولفه‌های خود، خطا را ناشناس عنوان کند: “An Unknown Error Has occurred”

مفاهیم پوسیدگی، ناتوانی، ضعف  و از کار افتادگی در مجموعه‌های اخیر آریا تابندهپور نوعی برخورد شخصی با امر زیبا است. او نه در پی بازتولید «چیز زیبا» که در پی به چالش کشیدن و حتی رد آن است: بدن‌هایی  رو به زوال، طبیعتی رو به ویرانی و بیراهگی احساسات. در مجموعه‌های پیشین «پوست، گوشت، استخوان» و «انسان، حیوان، درخت» مرز می‌شکند و ارتباط به نزدیک‌ترین حد خود می‌رسد: از پوست می‌گذرد، به گوشت می‌رسد و استخوان. در آن مجموعه‌ها انسان و محیط زندگی‌‌اش در هم تنیده می‌شوند. عموما انسان مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند: دوست‌‌(ها). در این‌ مجموعه اما حذف شده‌اند: آن‌ها.

در مجموعه‌ی «اختلال» شاهد عکس‌هایی هستیم که به توصیف نتیجه‌ی موقعیتی به‌خطا‌رفته می‌پردازد‫. کلمه‌ای که برای توصیف این موقعیت به خطا رفته استفاده می‌شود گلیچ نام دارد: ناتوانی تصویر در بازخوانی خود. این دسته از تصاویری که هنرمند دست‌کاری می‌کند، مجموعه‌ای از مصنوعات دیجیتال‌اند که در راستای شبیه‌سازی با جنبه‌های بصری گلیچ واقعی در ۳۶۵ کلایدوسکوپ قرار گرفته‌شده‌اند. در مجموعه‌ی «اختلال» انتقال معنی به شکلی پویا صورت می‌گیرد. در اینجا پروسه  یا پردازش پیش‌تر بر سر تصویر آمده است.

مجموعه‌ی «اعوجاج» از دو بخش تصویری و مکانیکی تشکیل شده است: یکی دستگاه‌هایی که پیش از کارافتادگی بخشی از یک سیستم بزرگ‌تر بوده‌اند و دیگری تصاویری که در آن کد تصویر، جایگزین مولفه‌های بصری‌ تصویر شده است. هر دو بخش ـ تصویری و مکانیکی ـ عیان کردن لایه‌های زیرین و نادیدنی از نوعی ارتباط‎اند. در مجموعه‌ی اعوجاج انتقال معنی به شکلی پویا صورت می‌گیرد. در این‌جا پروسه یا پردازش یک‌بار پیش‌تر بر سر تصویر آمده و بار دیگر در حین نمایش بر سر تصویر می‌آید.

در  مجموعه‌ی «ارتباط» روند اندکی تغییر می‌کند. تصویر کلی با حفظ ماهیت خود در قاب‌های کوچک تلفن همراه تقسیم می‌شود. هر جز حاوی اطلاعاتی از آن کل است و کل منعکس کننده‌ی اطلاعاتی از جز. این مجموعه جزییات و کلیت تصویر را در قالب قاب‌‌ تلفن‌های  هوشمندی به نمایش می‌گذارد که دیگر هوشمند نیستند.

در مجموعه‌ی ارتباط انتقال معنی به شکلی ایستا صورت می‌گیرد. در اینجا پایانِ امر پردازش است؛ پایان کارکرد دستگاه؛ پایان طبیعت.

مجموعه‌ها