مکان هندسی

زهرا قیاسی
۲۳ آبان  —  ۲۶ آذر، ۱۳۹۹
-1 × Underground

خیال، صورتی است که در خواب یا بیداری به چشم می‌آید. زهرا قیاسی که نقاش صورت‌‌های خیالی و اندیشه‌های تجسم‌یافته است، در پنجمین نمایشگاه انفرادی‌اش با عنوان «مکان هندسی» که در گالری محسن برگزار می‌شود به نمایش دو مجموعه‌ی نقاشی به نام‌های «کتابخانه‌ها» و «جانمایی‌» و چند مجموعه‌ی طراحی پیرامون آن می‌پردازد. در اینجا منظور از «مکان هندسی» -اصطلاحی که اساسا در ریاضیات کاربرد دارد- نشاندن مجموعه‌ای از فضاهای مادی و غیرمادی در نقطه‌های جغرافیایی و تاریخی مختلف، در مکانی تازه است که مختصاتی مشترک با هم دارند.
مجموعه‌ی «کتابخانه‌ها» نقاشی‌هایی با تن‌پوش ادبیات‌اند که به دل متن‌های ادبی و عرفانی سفر کرده‌اند تا گوشه‌ای استعاری از دشت‌های خیال‌انگیز، دره‌های هراسناک و مکان‌های فراموش‌شده‌ی ذهن شاعران و متفکران و عارفان ایرانی را به تصویر بکشند. در این مجموعه تخیل با دست همراه می‌شود و به گذشته‌ی ادبیات نقبی می‌زند تا مکان‌هایی را برای برپایی کتابخانه‌هایی ابدی پیشنهاد کند. نقاش با در نظر گرفتن محیط زندگی و منطقه‌ای شاعران و عارفان و از آنِ هرکس کردن نور، فضا و ماده‌ی خودش به خلق تصویرهایی انباشته از عواطف و خیال پرداخته است. قیاسی در این اسلوب اندیشیدن تصویری، از شیوه‌ی تفکر و زندگی شخصیت‌های دور و نزدیکی مثل خواجه نصیرالدین طوسی، ابوسعید ابوالخیر، ناصرخسرو قبادیانی، شهاب‌الدین سهروردی، احمد شاملو و صادق هدایت الهام گرفته است.
وجه اشتراک مجموعه‌ی «جانمایی‌» با «کتابخانه‌ها» به جز آن‌که هر دو با تکنیک رنگ‌‌روغن کار شده‌ است و فضاسازی‌هایی آشناپندار دارد، ‬در سفر کردن و خیال‌پردازی محض است، اما فارغ از موضوع ادبیات، با چشم‌افزاری شکاکانه به نقاشی‌های دوره‌ی رمانتیک اروپا و آرمان‌های آن دوران می‌پردازد. این منطقه‌های اسرارآمیز، جهان‌هایی مستقل و منفصل از نظرند که صورت‌پذیرفته‌ ‪و‬ در جایی میان ایده‌ی نقاش‌های رمانتیک و ذهن نقاشانه‌ی قیاسی ایستاده‌اند. این آثار چشم‌اندازهایی ویران‌شده یا در حال ویرانی‌اند که هنور خیال شکوهی ابدی را می‌بینند. ‬‬

مجموعه‌ها