و آن‌گاه که کوه‌ها روان شوند
مهدی عبدالکریمی
۳۰ مهر — ۲۶ آبان، ۱۳۹۵
مهدی عبدالکریمی سال‌هاست از طریق آزمودن ظرفیت و شیوه‌ی ارائه‌ی مدیوم عکس به کندوکاو و مکاشفه مجدد رویکردهای سنّتی این رسانه می‌پردازد. آثار او از سنّت سورئالیستی خصوصاً آثار اوژن آتژه متاثراست. آتژه از افزودن عناصر اضافی به چشم‌انداز اجتناب می‌کرد و معتقد بود تنها آنچه پیش روی عکاس قرار دارد باید در تصویر ثبت شود. هیچ‌چیز صحنه‌پردازی نمی‌شود و طبیعت در جادویی‌ترین و پاک‌ترین حالت به تصویر کشیده می‌شود.
عبدالکریمی در پنج سال گذشته در پی یافتن تعاریف گسترده‌تری از عکاسی بوده است که نتیجه آن ارائه‌ی آثار در ابعاد مینیاتوری و یا بسیار بزرگ و به موازات آن جستجو در عکاسی و تبدیل آن به فرم‌های تندیس‌گونی است که روی زمین و دیوار نمایش داده می‌شوند. بدین ترتیب، تصویر هر چه بیشتر با معماری فضای گالری درگیر می‌شود و شیوه‌ی مواجهه‌ی مخاطبان را نیز دگرگون می‌کند.
در سومین نمایشگاه انفرادی عبدالکریمی در گالری محسن با عنوان «در میان اتوبان‌ها»، این فعالیت تجربه‌گرایانه بیش از همیشه نمایان بود: گویی عکاسی توپوگرافیک از طریق جغرافیایی ذهنی به تصویر کشیده شده است. مخاطبان باید به پایین خیره می‌شدند، در اطراف آثار حرکت می‌کردند و در تصاویر متفاوت طبیعت تأمل می‌کردند. به تعبیری، ابعاد سوژه‌های غول‌پیکر به سطح مقیاس انسانی تقلیل می‌یافتند. این مجموعه، در ادامه‌ی علاقه‌ی مستمر هنرمند به انسان و طبیعت دست‌کاری‌شده توسط انسان خلق شده است. او ضمن آن‌که جامعه را پدیده‌ای غیرطبیعی می‌داند که با طبیعت خود در کشاکش است؛ شکل‌گیری جامعه را نیز امری غیرطبیعی می‌داند، چراکه در ذات خود مخرب است.
در این اثر که برای فضای پاسیو طراحی شده، عبدالکریمی به معنا و استعاره‌ی کوه در روایات، مضامین مذهبی و تاریخ ایران می‌نگرد؛ معنایی که در دیانت، سیاست، ادبیات، فولکلور و اسطوره های ایرانی مشهود است. کوه نماد فتح و قدرت و نیز نمادی است که در طول تاریخ برای تعیین مرزها مورد استفاده قرار گرفته است. او در نمادشناسی تاریخی، اجتماعی و سیاسی کوه دماوند تأمل می‌کند: بلندترین قله‌ی ایران و خاورمیانه و بلندترین کوه آتشفشان آسیا.
این چیدمان جدید، برداشتی معاصر از ارجاع به این نماد تصویرگرایانه‌ی تاریخی مهم در فرهنگ ایران است. او با تقلیل ابعاد و تجزیه‌ی تصویر دماوند و مفهوم امر شکست‌ناپذیر و قرار دادن آن در فضای گالری، به تأویلی نو دست می‌یابد و بازدیدکنندگان را در فضایی تعاملی با اثر قرار میدهد. در این راستا هنرمند رابطه‌ی بین تکتونیک و عکاسی، معماری و هنر و جاودانگی و حیات را مورد کنکاش قرار میدهد.
چیدمان عبدالکریمی چشم‌اندازی متفاوت به تاریخ و شیوه‌ای نو برای خوانش امر آشنا، و تقلیل مفاهیم بسیار بزرگ از طریق پرداختن اومانسیتی به مواجهه‌های توپوگرافیک است.
