تشویش

رضا نصرتی
۲۱ مرداد  —  ۳۰ مرداد، ۱۴۰۱
-1 × Underground

کائوس یا آشفتگی ازلی در اساطیر یونان و روم باستان، منشا همه­‌چیز بود؛ فضایی خالی و غیرقابل­‌درک در آغاز زمان. اما این آشفتگی بیش از یک خلأ خالی بود، قلمرویی از جرم و انرژی که بسیاری از عناصر قدرتمند جهان از آن سرچشمه می‌گرفت. رضا نصرتی در اولین تجربه­‌ی همکاری با گالری محسن، گویی لحظاتی از این آشوب ابدی را در مجموعه­‌ی «تشویش» به نمایش می­‌گذارد. او که در مجموعه­‌های پیشینش همواره به­‌دنبال نوعی صناعت واقع­‌گرایانه بود تا تصویری هرچه دقیق­‌تر از بافت­‌ها و جزئیات بیافریند و مرز واقعیت و نقاشی را کمرنگ­‌تر کند، این بار با فاصله­‌گذاری عامدانه در مواجهه­ با پیرامون و انتخاب شیوه­‌ی تکنیکی و فرم، شیدایی و تنش را با هم می­‌آمیزد و دست آخر این پریشانی را با لحنی شاعرانه دریافت کرده و به تصویر می­‌کشد.

رضا نصرتی در مجموعه‌­های قبلی معمولا با رویکردی سمبولیستی به عناصر تصویر، آن­‌ها را به­‌شکل عنصری یگانه و در مرکز کادر به تصویر کشیده است؛ این بار موضع هنرمند نسبت به سوژه تغییر کرده و با درهم پیچیده شدن وجودش در این التهاب، از یک جزء فاصله گرفته و در میانه­‌ی هیاهو ایستاده است. اما با وجود تکثر عناصر تصویر، گویی همچنان همان یک پدیده، به صورت یک توده پرنده­‌ی هراسان دیده می‌­شود. رضا در انتزاع لایه­‌لایه­‌ی خود بدون ­اصرار به کاربست رویکرد مرکزگرایانه­‌اش و دستیابی به کمال فرمی و وجه آرمانی امر واقع، با ایجاد لحظه‌­ای شکست در واقعیت، هجمه­‌ی آشوب نهفته در آن را آشکار می­‌کند؛ لحظه­‌ی بهت یا سرگردانی فردی و ­جمعی.

بیان تجسمی تازه­‌ی رضا که به نسبت رویکردهای تکنیکی آثار گذشته‌­اش در ظاهر لحنی ساده‌­تر دارد؛ توده­‌ی حزن‌آلود تشویش است. او در این مجموعه دستکاری­‌ها و بازسازی­‌های تکنیکی­‌ای را که ابتدا به‌­شکلی اتفاقی در آثارش نقش بسته، عامدانه به کار می‌­گیرد تا به ماهیت وصله ــ پینه‌ای رخدادهای روزگار اشاره کند. گویی برای ثبت این حجم از سرگشتگی، سطح بوم کم می‌­آید و او امیدوارانه سطوح را در لایه­‌های شفاف­‌تر، بارها روی هم تکرار می­‌کند تا انباشت لایه‌­ها مرهمی باشد بر زخم‌های به‌­جامانده از آن تلخی‌ها. تکرار این سطوح با مرزهای واضح بر روی سطح زیرین شاید تلاشی است برای پوشاندن نقصان­‌هایی که بر زندگی انسان وارد می‌شود و چاره­‌ای جز ترمیم‌­شان نیست؛ تلاشی برای ترمیم تباهی­‌ها.

غوطه­‌وری در آشفتگی ازلی مانند پرواز سبک­‌بار پرندگان، آزادی رخوت­‌آمیز و رهایی صوفیانه­‌ای همراه دارد چراکه تشویش مبدا و مقصد جهان است و اول و آخر همه­‌چیز.

مجموعه‌ها